2. WYMAGANIA OGÓLNE...

Transkrypt

1 INSTRUKCJA ITB strona 1/1 1. WSTĘP Przedmiot opracowania Dokumenty związane WYMAGANIA OGÓLNE Wymagania techniczno-użytkowe stawiane oknom i drzwiom balkonowym Wymagania stawiane połączeniom okien i drzwi balkonowych z budynkiem.. 3. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WBUDOWYWANIA OKIEN I DRZWI BALKONOWYCH Uwagi ogólne Funkcje okna Przygotowanie otworu do montażu Przygotowanie otworów do montażu okien/drzwi balkonowych Ustalenie wymiarów okien/drzwi balkonowych w nowych lub istniejących budynkach Mocowanie okien i drzwi balkonowych Usytuowanie i ustawienie okna w ościeżu Mocowanie okna w ościeżu Elementy mocujące okno w ościeżu Mocowanie okien wysuniętych przed ścianę zewnętrzną Uszczelnienie i izolacja połączenia okna/drzwi balkonowych ze ścianą Uwagi ogólne Uszczelnienie wewnętrzne Warstwa środkowa (izolacja termiczna ) Uszczelnienie zewnętrzne Materiały uszczelniające Przykłady wykonywania uszczelnień okien/drzwi balkonowych Uszczelnienie i wykończenie pr ogów drzwi balkonowych Osadzenie parapetów okiennych Parapety zewnętrzne Parapety wewnętrzne Łączenie okien w zestawy Zestawy poziome Zestawy pionowe Mocowanie skrzynek roletowych. 4. ODBIÓR ROBÓT MONTAŻOWYCH Odbiór robót budowlanych przed rozpoczęciem montażu okien/drzwi balkonowych Odbiór okien i drzwi balkonowych przed wbudowaniem Odbiór robót zanikających Odbiór robót po wbudowaniu okien/drzwi balkonowych ZALECENIA DOT. ZAMONTOWANYCH / DRZWI BALKONOWYCH 5.1.Okna drewniane Ogólne zalecenia dotyczące okien wszystkich rodzajów....

2 INSTRUKCJA ITB strona 2/2 11. WSTĘP 1.1. Przedmiot opracowania Niniejsze opracowanie zawiera warunki techniczne wykonania i odbioru montażu okien i drzwi balkonowych w budynkach. Przeznaczone jest, przede wszystkim, dla firm wykonawczo-montażowych, projektantów oraz nadzoru budowlanego. Odnośnie montażu okien i drzwi balkonowych nie ma w Polsce - poza instrukcjami wydawanymi przez producentów i firmy systemowe - wytycznych ustalających szczegółowe zasady montażu okien i drzwi balkonowych z uwzględnieniem wymagań technicznych czy warunków wykonania i odbioru. Przedmiotowe opracowanie obejmuje montaż okien drewnianych, aluminiowodrewnianych, okien z kształtowników PVC, okien PVC z okładzinami aluminiowymi, okien z profili aluminiowych z przekładkami termicznymi, okien z kompozytami, innych. Korzystanie z opracowania pozwoli na uniknięcie wielu - obserwowanych obecnie - błędów wynikających z braku wiedzy dotyczącej poprawnego wbudowywania okien. Opracowanie zawiera: wymagania stawiane połączeniom okien/drzwi balkonowych z budynkiem, wymagania dotyczące wbudowywania okien/drzwi balkonowych, kryteria odbioru robót montażowych. W warunkach technicznych wykonania i odbioru montażu okien i drzwi balkonowych zostały wykorzystane materiały dotyczące tego zagadnienia, przygotowane przez różne firmy systemowe i produkcyjne krajowe i zagraniczne. W opracowaniu przedstawiono rysunki ogólne (schematyczne) zawierające podstawowe zasady usytuowania okien w otworze, mocowania i uszczelnienia oraz dla niektórych przypadków (mocowanie parapetów, obróbki progów drzwi balkonowych, łączenie okien w zestawy) rozwiązania szczegółowe według dokumentacji systemowych Normy i inne dokumenty związane [1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. Ustaw z 15 czerwca 2002 r., nr 75, poz. 690), z późniejszymi zmianami.

3 INSTRUKCJA ITB strona 3/3 [2] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. Ustaw z 15 czerwca 2002 r., nr 75, poz [3] Instrukcja ITB nr 183 Wytyczne projektowania i wykonywania przeszkleń z szyb zespolonych [4] Instrukcja ITB nr 224 Wymagania techniczno-użytkowe dla lekkich ścian osłonowych w budownictwie ogólnym [5] Przewodnik montażu pt. Leitfaden zur Montage. Der Einbau von Fenstern, Fassaden und Hausturen mit Qualitatskontrole durch das RAL- Gutezeichen, wydany przez RAL- Gutegemeischften Fenster und Hausturen [6] Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych - część C: Zabezpieczenia i izolacje. Zeszyt 4: Izolacje wodochronne tarasów, wydane przez ITB w serii: Instrukcje, Wytyczne, Poradniki [7] Dokumentacje techniczne systemów okien PVC i aluminiowych. [8] Izolacyjne Szyby Zespolone - Kryteria Techniczne nr 20/S z 2009 r wydane przez Instytut Szkła, Ceramiki, Materiałów Budowlanych i Ogniotrwałych. [9] Instrukcja ITB nr Okna i drzwi zewnętrzne. Wymagania, klasyfikacja i zakres stosowania, Warszawa 2012r. 2. WYMAGANIA OGÓLNE 2.1. Wymagania techniczno-użytkowe stawiane oknom/drzwiom balkonowym Wymagania techniczno - użytkowe stawiane oknom i drzwiom balkonowym z klasyfikacją techniczną w zakresie odporności na obciążenie wiatrem wodoszczelności i przepuszczalności powietrza oraz zakresu stosowania omawia Instrukcja ITB, wydana w 2012 roku [10] Wymagania stawiane połączeniom okien i drzwi balkonowych z budynkiem Połączenia okien i drzwi balkonowych ze ścianami budynku powinny spełniać następujące wymagania: szczelności na przenikanie powietrza i wody opadowej współczynnik infiltracji powietrza a 0,1 m 3 /m x h x dapa 2/3, szczelności na przenikanie pary wodnej z pomieszczenia, izolacyjności cieplnej na poziomie nie mniejszym niż izolacyjność okna, izolacyjności akustycznej na poziomie odpowiadającym izolacyjności okna,

4 INSTRUKCJA ITB strona 4/4 odporności na promieniowanie UV, trwałości, funkcjonalności, niezawodności działania, estetyki i higieny, bezpieczeństwa użytkowania. 3. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WBUDOWYWANIA OKIEN I DRZWI BALKONOWYCH 3.1. Uwagi ogólne Okna i drzwi balkonowe powinny być wbudowywane w ściany zewnętrzne w taki sposób, aby nadawały się do eksploatacji i mogły być bezpiecznie i użytkowane funkcjonalnie. Na spełnienie przez okna/drzwi przypisanych im funkcji - oprócz zgodnego z dokumentacją techniczną wykonania samego okna/drzwi 1 istotny wpływ ma prawidłowy montaż. Błędy montażu wpływają bowiem na pogorszenie wymagań okna/drzwi w zakresie wytrzymałościowo-funkcjonalnym i szczelności, trwałości, funkcjonalności, niezawodności a także izolacyjności termicznej, akustycznej czy zapewnienia bezpieczeństwa. Do poprawnego wykonania montażu niezbędne jest spełnienie wymagań odnośnie odpowiedniego usytuowania okna w ścianie, zamocowania i uszczelnienia. Należy pamiętać również o tym, że okna nie są elementem konstrukcyjnym budynku, nie mogą więc przenosić obciążeń z konstrukcji budynku. Niniejsza instrukcja obejmuje okna drewniane, aluminiowo-drewniane, okna z kształtowników PVC, okna PVC z okładzinami aluminiowymi, okna z kształtowników aluminiowych z przekładką, stalowych, okna z kompozytów oraz inne. Określenie rodzaju montażu, stosowanej technologii i usytuowania okien w otworze spoczywa na projektancie budynku lub zleceniodawcy wymiany okien w istniejącym budynku. Ustalenia powinny być skonsultowane z producentem, dystrybutorem stolarki, przedstawicielem firmy montażowej. Inwestor powinien posiadać pozwolenia właściwych instytucji na prowadzenie prac remontowo-budowlanych. 1 W dalszej części opracowania przyjęta została forma zapisu okna

5 INSTRUKCJA ITB strona 5/ Funkcje okna Okno wbudowane w ścianę zewnętrzną budynku spełnia następujące funkcje: oddziela wnętrze budynku od zmiennych warunków klimatycznych panujących na zewnątrz, zapewnia izolację termiczną i akustyczną oraz szczelność otworu okiennego, przenosi działające na okna obciążenia na ściany budynku - rys. nr 1. Rys. 1 Funkcje okna 3.3. Przygotowanie otworu do montażu Przygotowanie otworów do montażu okien i drzwi balkonowych a ). Przygotowanie ościeża Ościeże powinno być oczyszczone z luźnych części materiałów budowlanych, brudu, pyłu i kurzu, skorodowanego tynku i zaprawy, skruszałych cegieł, betonu itp. Płaszczyzny ościeży powinny być równe i gładkie, materiał izolujący w ścianach szczelinowych powinien równo dochodzić do krawędzi ościeży. Przy wymianie okien należy usunąć stary materiał jak powyżej oraz np. pakuły, stary materiał izolacyjny,

6 INSTRUKCJA ITB strona 6/6 resztki drewna. Ubytki powierzchni murów powinny być uzupełnione odpowiednimi zaprawami. W ościeżach otynkowanych tynk powinien być przerwany w miejscu przewidzianego osadzenia ościeżnicy dla zmniejszenia ryzyka przewodzenia wilgoci. Powierzchnie nie wykazujące wystarczającej spoistości materiału, osypujące się powinny zostać wzmocnione odpowiednim środkiem gruntującym, szczególnie jeżeli przewidziano użycie do uszczelniania materiałów przyklejanych (folie izolacyjne) lub kitów budowlanych. b). Przed wbudowaniem okna należy sprawdzić, czy: stan otworu jest zadawalający i nie nosi śladów zawilgocenia lub pęknięć, otwór jest prostopadły i równy wymiarom nominalnym, jak szerokie są węgarki [jeśli są], zachowane są odpowiednie szczeliny na obwodzie między ramą ościeżnicy okien/drzwi a ościeżem, określony został sposób podparcia i montażu elementu progowego okna/, jest miejsce dla klocków podporowych i dystansowych, jest miejsce na montaż parapetów zewnętrznych i wewnętrznych, jest miejsce na założenie izolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych, okno będzie się swobodnie otwierać Ustalenie wymiarów okien i drzwi przewidzianych do nowych lub istniejących budynków Przed wbudowaniem okna należy zmierzyć otwory okienne, aby upewnić się, czy wymiary otworu okiennego i okna są do siebie dopasowane, tzn. czy zachowana zostanie na obwodzie okna/drzwi szczelina między ościeżnicą i ościeżem, zgodnie z wymaganiami określonymi w p W przypadku budynków nowych niezbędne jest sprawdzenie wymiarów wykonanych otworów okiennych z dokumentacją techniczną, co stanowić powinno podstawę do złożenia zamówienia. Ponadto niezbędne jest sprawdzenie położenia dolnej i górnej krawędzi otworu względem punktów wysokościowych, tzw. reperów, oznaczonych na rysunkach literami OFF. W przypadku wymiany okien w budynkach istniejących należy sprawdzić: typ okien wymienianych - zespolone, jednoramowe, skrzynkowe, inne (w nowych wymienianych oknach ramy mogą się różnić od ram okien starych),

7 INSTRUKCJA ITB strona 7/7 wymiary otworu okiennego z określeniem rodzaju otworu (z węgarkiem, bez węgarka, wymiar węgarka), szerokość ościeżnic starych wymienianych okien (mogą być szersze niż ościeżnice okien współczesnych) usytuowanie izolacji termicznej ścian (ściana jednowarstwowa, ściana warstwowa z wewnętrzną izolacją termiczną lub z zewnętrzną izolacją termiczną, ściana przewidziana w późniejszym okresie do modernizacji izolacji), wzajemne usytuowanie parapetów - zewnętrznego i wewnętrznego, warunki wbudowania w przypadku elewacji kamiennych. W przypadku braku odpowiednich informacji należy dokonać miejscowych odkrywek na obwodzie istniejącego okna tak, aby jednoznacznie można było ustalić rodzaj otworu okiennego, np. z węgarkiem lub bez węgarka oraz rodzaj ściany - pełna, warstwowa z wewnętrzną izolacją termiczną, wykonana z elementów ceramicznych otworowych oraz wymiar szczeliny na obwodzie ościeżnicy wymienianych okien, jak też głębokość osadzenia okien, wymiary ram ościeżnic, usytuowanie parapetów. Pomiary muszą być wykonane dokładnie, szczególnie w przypadkach stolarki nietypowej, historycznej, zabytkowej. Przy wymianie okien w budynkach zabytkowych powinno to być uzgodnione z odpowiednimi służbami konserwatorskimi. Schemat pomiaru otworów okien przedstawiają rys. nr 2 4. Rys. 2 Sposób pomiaru otworu okiennego

8 INSTRUKCJA ITB strona 8/8 Rys. 3 Sposób pomiaru otworu okiennego Pojęcie wymiaru maksymalnego, nominalnego i minimalnego przedstawia rys. nr 4. Rys. 4 Przykładowa tolerancja wykonania otworu okiennego Odchyłki wymiarów otworów okiennych od wymiaru nominalnego nie powinny być większe niż wynosić: dla otworów do 3 m ± 12 mm, dla otworów 3 do 6 m ± 16 mm, dla otworów do 3 m z gotowym ościeżem ± 10 mm, dla otworów od 3 do 6 m z gotowym ościeżem ± 12 mm. Tolerancje wymiarów przekątnych otworów okiennych powinny odpowiadać wartościom podanym niżej: wymiary nominalne do 1 m wymiary nominalne od 1 do 3 m wymiary nominalne od 3 do 6 m 6 mm, 8 mm, 12 mm.

9 INSTRUKCJA ITB strona 9/9 Okna powinny być zamontowane z zachowaniem pionu i poziomu oraz równolegle do płaszczyzny ściany Mocowanie okien Usytuowanie okna w ościeżu Usytuowanie pozycji okna w otworze nowego budynku powinno wynikać z dokumentacji projektowej i być tak umieszczone w ościeżu, aby nie powstawały mostki termiczne, prowadzące do skraplania się pary wodnej na wewnętrznej stronie ościeżnicy, powierzchni ościeża lub wewnątrz połączenia okno - ściana. Biorąc pod uwagę rozkład temperatury na styku okna zamocowanego w otworze ze ścianą budynku, można na podstawie przebiegu izoterm jednoznacznie określić miejsca wykraplania się pary wodnej na wewnętrznej powierzchni ram okiennych, ościeżach lub wewnątrz połączenia okna z ościeżem. Przykładowy przebieg izoterm w zależności od usytuowania okna w ościeżu przedstawiają rys. nr 5a c. Rys. 5a Rys. 5b

10 INSTRUKCJA ITB strona 10/10 Rys. 5c Przebieg izoterm w zależności od usytuowania okna Izotermy są to linie lub powierzchnie, na których panuje jednakowa równa temperatura. Wilgoć z powietrza, podczas jego ochładzania, skrapla się w postaci rosy. Kierunek ruchu [przepływu] ciepła następuje od temperatury wyższej do niższej. Punkt rosy jest to temperatura, w której powietrze jest całkowicie nasycone parą wodną. Po osiągnięciu punktu rosy wykrapla się nadmierna ilość pary wodnej w postaci wody. Temperaturę punktu rosy w zależności od temperatury powietrza i wilgotności względnej powietrza ilustruje krzywa punktu rosy zamieszczona na diagramie nr 1. krzywa punktu rosy Wilgotność względna powietrza [g/m 3 ] woda para wodna Temperatura powietrza [ 0 C] Diagram nr 1

11 INSTRUKCJA ITB strona 11/11 Idealna sytuacja jest wówczas, kiedy punkt rosy jest osiągany na powierzchni zewnętrznej ściany. W praktyce dla pomieszczeń nieklimatyzowanych budynków mieszkalnych i biurowych przyjmuje się na okres zimowy uproszczone założenia do obliczeń [klimat zewnętrzny: C, 80% wilgotności względnej powietrza; klimat wewnętrzny odpowiednio: C i 50%]. Dla tych warunków temperatura punktu rosy wynosi 9,3 0 C. Zgodnie z tym określa się miejsce usytuowania okna w ościeżu tak, aby izoterma C nie przebiegała po powierzchni wewnętrznej [w pomieszczeniu]. W przypadku, gdy nie jest znany przebieg izoterm, można stosować ogólne zasady usytuowania okien, tj.: w ścianie jednowarstwowej bez izolacji termicznej - w połowie grubości ściany, w ścianie warstwowej z wewnętrzną [w środku ściany] izolacją termiczną - w strefie izolacji termicznej, w ścianie z zewnętrzną izolacją termiczną - w licu zewnętrznej krawędzi ściany, możliwe jest wysunięcie okien z lica ściany. W przypadku okien wysuniętych przed lico ściany, mocowanych przy zastosowaniu konsoli metalowych, innych systemów mocowań, okna mocowane są w warstwie izolacji termicznej. Przykładowe usytuowanie okien w ścianach z węgarkami i bez węgarków pokazuje rys. nr 6. Rys 6. Usytuowanie okien w ścianach o różnej konstrukcji: a) ściana jednowarstwowa bez izolacji termicznej, b) ściana warstwowa z wewnętrzna izolacją termiczną, c) ściana pełna z zewnętrzną izolacją termiczną, d) okna wysunięte przed lico ściany, zamocowane w warstwie ocieplenia. W przypadku ościeży z węgarkami zaleca się takie ustawienie okna, aby węgarek zasłaniał stojaki i nadproże ościeżnicy na szerokości nie większej niż połowa szerokości kształtownika ościeżnicy.

12 INSTRUKCJA ITB strona 12/12 Do podpierania progu ościeżnicy okien/drzwi stosuje się klocki, kliny - z impregnowanego drewna lub z tworzyw sztucznych, twardego EPS, belki i podwaliny z drewna impregnowanego, elementy poszerzające z PVC, listwy progowe, kształtowniki aluminiowe, kątowniki, kotwy, wsporniki i konsole stalowe, pokazane na rys. nr 7. Rys. 7. Podparcie progu ościeżnicy okien za pośrednictwem: rząd górny od lewej - klocków, poszerzenia, podwalin, rząd dolny od lewej -kotwy stalowej, kątowników stalowych, kątowników stalowych do mocowania okien wysuniętych przed lico ściany Do ustawienia okna w otworze służą klocki podporowe i dystansowe. Rozmieszczenie klocków podporowych i dystansowych w zależności od rodzaju, typu okna, wielkości i sposobu jego otwierania ilustruje rys. nr 8.

13 INSTRUKCJA ITB strona 13/13 Rys.8. Rozmieszczenie klocków podporowych i dystansowych Klocki podporowe i dystansowe powinny być tak rozmieszczone, aby nie było możliwości deformowania się ram okien pod wpływem temperatury, ciężaru własnego, obciążeń eksploatacyjnych. Klocków tych nie stosuje się w przypadku montażu okien/drzwi balkonowych wysuniętych przed lico ściany, zamocowanych w warstwie izolacji termicznej przy użyciu kotew i konsoli. Dolne klocki podporowe powinny być umieszczone możliwie centralnie pod elementami pionowymi, np. ościeżnicy lub słupka inaczej może to spowodować znaczne ugięcie dolnego profilu ościeżnicy pod ciężarem okna. W przypadku montażu drzwi uchylno-przesuwnych o dużych wymiarach dolna szyna jezdna powinna być podparta stabilnie na całej długości. Klocki dystansowe, służące do ustalenia pozycji okna w otworze, po zamocowaniu ościeżnicy, powinny być usunięte, natomiast nie należy usuwać klocków podporowych. Kliny i podkładki stosowane zazwyczaj w trakcie montażu okien do ich stabilizacji w otworze nie stanowią klocków podporowych. Zamocowanie okien przy użyciu tylko kołków rozporowych, śrub lub kotew, bez zastosowania klocków podporowych, jest niewystarczające do przenoszenia obciążeń działających na okno/drzwi. Dopuszczalne odchyłki pionowe i poziome ustawienia okna w otworze mogą wynosić maksymalnie 2,0 mm/1 mb długości ramy. Minimalne wymiary szczelin miedzy ramą ościeżnicy a ościeżem zamieszczono w tablicach nr 1 i 2.

14 INSTRUKCJA ITB strona 14/14 Tablica 1. Minimalne szerokość szczelin między ramą ościeżnicy i ościeżem przy uszczelnieniach kitami elastycznymi * ) Ościeże bez węgarka Ościeże z węgarkiem Rodzaje kształtowników Rodzaj profili Długość elementów (m) do 1,5 do 2,5 do 3,5 do 4,5 do 2,5 do 3,5 do 4,5 Minimalna szerokość szczeliny - b (mm) Minimalna szerokość szczeliny - b (mm) PVC białe PVC z warstwą PMMA (barwione w masie) PVC z warstwą PMMA Aluminiowe z przekładką termiczną (koloru jasnego) Aluminiowe z przekładką termiczną (koloru ciemnego) Aluminiowe z przekładką termiczną (koloru ciemnego) Drewniane Materiał uszczelniający powinien wykazywać się odkształcalnością 25% Tablica 2 Minimalne szerokość szczelin między ramą ościeżnicy a ościeżem przy tradycyjnych uszczelnieniach impregnowanymi taśmami rozprężnymi Ościeże bez węgarka Ościeże z węgarkiem Rodzaje kształtowników Rodzaje kształtowników Długość elementów (m) do 1,5 do 2,5 do 3,5 do 4,5 do 2,5 do 3,5 do 4,5 Minimalna szerokość szczeliny - b (mm) Minimalna szerokość szczeliny - b (mm) PVC białe PVC z warstwą PMMA (barwione w masie) PVC z warstwą PMMA Aluminiowe z przekładką termiczną (koloru jasnego) Aluminiowe z przekładką termiczną (koloru ciemnego) Aluminiowe z przekładką termiczną (koloru ciemnego) Głębokość uszczelnienia t należy dopasować w zależności od jego szerokości b

15 INSTRUKCJA ITB strona 15/15 Maksymalny wymiar szczeliny 2 między ościeżnicą okienną i ościeżem nie powinien przekraczać 40 mm, a przy stosowaniu pianek jednoskładnikowych wymiar ten nie powinien przekraczać 30 mm. W szczególnych przypadkach dopuszczalne są wymiary większe. Taśmy paroizolacyjne i paroprzepuszczalne, folie elastyczne paroszczelne i paroprzepuszczalne, folie z butylem do uszczelnienia wewnętrznego, rozprężne taśmy [sznury] z porowatej gąbki - jedno i wielofunkcyjne [paroizolacyjne, izolacyjne termicznie, paroszczelne] należy stosować zgodnie z zaleceniami producentów, instrukcją stosowania. UWAGA: Jeżeli stosuje się szerokie taśmy rozprężne to są one zakładane na całej głębokości zabudowy. Wymiar b może wynikać bezpośrednio z zastosowanej taśmy rozprężnej i może być mniejszy niż 8mm. W przypadku stolarki wielkogabarytowej, gdy wyliczone zmiany wymiarów szczeliny dylatacyjnej pod wpływem temperatury (szczególnie okna PCV) i wilgotności (okna drewniane) są większe niż maksymalna dopuszczalna odkształcalność (10%) standardowych pianek jednoskładnikowych, zalecane jest stosowanie specjalistycznych pianek poliuretanowych o wysokiej elastyczności celem wyeliminowania ryzyka uszkodzenia połączenia oraz ryzyka powstawania szczelin włosowatych w warstwie izolacji termicznej (z pianki poliuretanowej), które mogą obniżyć izolacyjność i szczelność połączenia Mocowanie okna w otworze Mocowanie powinno być wykonane w taki sposób, aby przewidywane obciążenia zewnętrzne okien, pokazane na rys.1, były przenoszone na konstrukcję budynku za pośrednictwem łączników mechanicznych (dyble, kotwy śruby, kołki rozporowe, konsole), a funkcjonalność okien była zachowana, tzn. ruch skrzydeł okiennych przy otwieraniu i zamykaniu był płynny, bez zahamowań i zaczepiania skrzydła o inne części okna lub drzwi balkonowych. Mocowanie nie może powodować deformacji okien, uginania ram ościeżnic, słupków, itp. Zamocowania powinny być rozmieszczone na całym obwodzie ościeżnicy okna zgodnie z rys.9. 2 Przy zastosowaniu tradycyjnych metod

16 INSTRUKCJA ITB strona 16/16 A - odstęp między punktami mocowania mechanicznego ościeżnicy w oknach z kształtowników PVC max. 700 mm, w oknach aluminiowych max. 800 mm, w oknach drewnianych max. 800 mm. E - odstęp od narożnika wewnętrznego profilu ościeżnicy przy słupku i ślemieniu 100 do 150 mm dodatkowy punkt zamocowania mechanicznego okien wysuniętych przed lico ściany Rys. 9. Rozmieszczenie punktów mocowania okien/drzwi balkonowych Elementy mocujące okno w ościeżu Do mocowania okien w ścianie budynku - w zależności od rodzaju materiału, z którego wykonana jest ściana i sposobu mocowania stosuje się łączniki montażowe jak: kołki rozporowe z wkrętami, dyble, kotwy i śruby, wkręty. Kołki rozporowe (dyble) stosuje się do betonu, muru z cegły pełnej, cegły silikatowej, cegły dziurawki, pustaków ceramicznych i cementowych, gazobetonu, kamienia naturalnego - rys. nr 10a. Rys.10a. Zamocowanie za pośrednictwem kołków, śrub rozporowych

17 INSTRUKCJA ITB strona 17/17 Wkręty mogą być stosowane do mocowania ościeżnic do betonu, cegły pełnej, cegły silikatowej, cegły dziurawki, betonu lekkiego, drewna itp. Stosowanie wkrętów należy dostosować do materiału ościeży - rys. nr 10b. Rys.10b. Zamocowanie za pośrednictwem długich wkrętów Mocowanie okien aluminiowych może się odbywać dyblami przez wewnętrzną część ram lub przez specjalną przekładkę - rys. nr 10c e. Rys.10c. Zamocowanie przez przekładkę

18 INSTRUKCJA ITB strona 18/18 Rys.10d. Zamocowanie przez profil aluminiowy Rys.10e. Zamocowanie przez profil aluminiowy Rys.10f. Zasady osadzania wkrętów w różnych materiałach

19 INSTRUKCJA ITB strona 19/19 Kotwy budowlane powinny być stosowane wszędzie tam, gdzie odstęp ościeżnicy jest zbyt duży do stosowania dybli, np. przy mocowaniu dolnym (progowym) w rozwiązaniach ścian warstwowych - rys. nr 10d. Kotwy montażowe powinny być wykonane z blachy ocynkowanej o grubości minimum 1,5 mm. Każda kotwa powinna być przykręcona do profilu ramy ościeżnicy wkrętami, lub być wpięta zaczepami, natomiast kotwę z ościeżem otworu należy przymocować w dwóch miejscach tak, aby wyeliminować zjawisko dźwigni. Rys.10d Zamocowanie z zastosowaniem kotwy W przypadku okien aluminiowych z kształtowników z przekładkami termicznymi w/w łączniki mocowane są do komory wewnętrznej kształtownika lub w osi zintegrowanego profilu za pośrednictwem podkładki metalowej, wykluczającej przenoszenie obciążeń na przekładki termiczne z tworzyw sztucznych. Zwraca się uwagę, że pianki poliuretanowe, i tym podobne materiały izolacyjne, nie spełniają funkcji mocowania okien, a wyłącznie mają zadanie ocieplenia szczeliny między oknem a ścianą. Do zamocowania ościeżnicy powinny być użyte łączniki stalowe zabezpieczone antykorozyjnie (kotwy, tuleje rozpierane lub specjalne wkręty) dobierane odpowiednio do przewidywanych obciążeń, jakie mogą być wywierane na okno oraz odpowiednio do konstrukcji ściany. Przy mocowaniu dolnej części ościeżnicy za pośrednictwem dybli należy w sposób trwały uszczelnić odpowiednie połączenia, zwłaszcza w obrębie wrębu podszybowego, tak aby zapobiec przedostawaniu się wody do wnętrza profili.

20 INSTRUKCJA ITB strona 20/20 Nie dopuszcza się do mocowania okien tworzywowych elementów osadzanych pomiędzy ościeże a ramy działających na zasadzie rozpierania ram od ościeża Mocowanie okien w warstwie ocieplenia przed licem ściany Ogólne zasady Mocowanie okien w warstwie ocieplenia, przed licem ściany jest najnowszym sposobem montażu. Są różne metody tego montażu, ale opierają się one o podobną zasadę. Na ścianie od zewnątrz mocuje się rodzaj ramy nośnej, przy zastosowaniu długich wkrętów i przez przyklejanie elementów nośnych i izolacyjnych. Okno wstawiane jest w przygotowaną ramę, mocowane do tej ramy [wkrętami] lub do muru [kotwami] i uszczelniane metodą uszczelniania trójwarstwowego. Przykładowy montaż w warstwie ocieplenia ilustrują rys. nr Rys.11a. Montaż okna w warstwie ocieplenia Rys.11b. Przekroje montażu okien w warstwie ocieplenia

21 INSTRUKCJA ITB strona 21/21 Rys.11b. Fazy montażu okna w warstwie ocieplenia Zasady mocowania Mocowanie okien wysuniętych całkowicie lub częściowo przed lico ściany zewnętrznej przy użyciu kotew lub kątowników stalowych przedstawia rys Wymienione sposoby mocowania wymagają odpowiedniego doboru kotew, kątowników oraz łączników mocujących dla przeniesienia obciążeń obliczeniowych i ciężaru okna. Kotwy lub kątowniki powinny być rozmieszczone na obwodzie okna zgodnie z rys. nr 9 i zamocowane do ścian budynku odpowiednimi łącznikami mocującymi. Oprócz wymienionych wyżej sposobów mocowania okien wysuniętych przed lico ściany można stosować również systemowe mocowania składające się np. z konsoli i wsporników metalowych (bocznych i górnych), jak omówiono poniżej.

22 INSTRUKCJA ITB strona 22/22 Konsola to element, na którym okno jest osadzone całym swoim ciężarem (można ją traktować jako klocek podporowy i jednocześnie jako kotwę za pośrednictwem której odbywa się połączenie okna ze ścianą). Wsporniki boczne i górne są elementami przenoszącymi na konstrukcję ściany siły działające na okno (od obciążenia wiatrem). Jeden ze sposobów takiego mocowania okien przedstawiają rys. nr Sposób ten wymaga odpowiedniego doboru konsoli mocujących stosownie do obciążeń obliczeniowych działających na ścianę budynku i ciężaru okna. Łączniki mocujące powinny być rozmieszczone na obwodzie okna zgodnie z rys. nr 9. Dopuszczalne jest mocowanie okien w systemach montaż w warstwie ocieplenia przy zastosowaniu specjalnych wsporników [ramek] z materiałów izolacyjnych przyklejanych i mocowanych mechanicznie do ścian, w które wstawiane są okna. Mocowania takie można stosować w ścianach wykonanych z różnych materiałów, tj.: pustaków, cegły dziurawki, cegły pełnej, betonu i gazobetonu. Przykładowe zamocowanie okna za pomocą systemowych konsoli i wsporników stalowych przedstawiają rys. nr Rys.13 Przykład zamocowania dolnej konsoli do ściany z pustaków

23 INSTRUKCJA ITB strona 23/23 Rys.14 Przykład zamocowania konsoli od góry w ścianie z pustaków Rys. 15 Przykład zamocowania konsoli z boku w ścianie z pustaków Rys.16 Przykłady bocznego zamocowania okna przy użyciu wsporników metalowych

24 INSTRUKCJA ITB strona 24/24 Rys.17 Przykłady dolnego zamocowania okna przy użyciu wsporników metalowych Przy projektowaniu zamocowania okien wysuniętych przed lico ściany, przyjętego według jednego z rozwiązań systemowych, należy: sprawdzić ciężar montowanych okien, określić wielkość wysunięcia okna w stosunku do płaszczyzny ściany, uwzględnić rodzaj materiału, z którego jest wykonana ściana (w ścianach pełnych konsolę mocuje się od góry; w ścianach z pustaków ceramicznych lub z cegły-dziurawki mocuje się od lica wewnętrznego), dobrać konsole nośne w zależności od maksymalnego obciążenia i wysunięcia [okna] przed lico ściany, dobrać wsporniki boczne i górne kierując się ogólnymi zasadami rozmieszczenia mechanicznych łączników mocujących wg rys Uszczelnienie i izolacja połączenia okna/ drzwi balkonowych ze ścianą Uwagi ogólne Celem uszczelnienia jest zabezpieczenie szczeliny między oknem i ościeżem przed zawilgoceniem, zarówno przed wodą opadową od strony zewnętrznej, jak i wilgocią z powietrza przenikającego z pomieszczenia od strony wewnętrznej. Przy wykonywaniu uszczelnienia należy przestrzegać wytycznych uwzględniając: zgodność chemiczną stykających się ze sobą materiałów, zagruntowanie powierzchni przylegania po uprzednim jej oczyszczeniu, wymagania odnośnie wilgotności i temperatury powietrza, przy których można wykonywać prace uszczelniające, maksymalny okres odporności materiałów uszczelniających na działanie czynników atmosferycznych.

25 INSTRUKCJA ITB strona 25/25 System uszczelnienia okien powinien składać się z trzech warstw: warstwy wewnętrznej stanowiącej uszczelnienie wykonane z materiałów paroszczelnych w formie różnego rodzaju taśm (na włókninie, aluminium), folii uszczelniających, nie przepuszczających powietrza i pary wodnej, warstwy środkowej stanowiącej izolację termiczną i akustyczną połączenia okna ze ścianą, wykonaną z pianki poliuretanowej lub mineralnych materiałów izolacyjnych (np. wełny mineralnej), warstwy zewnętrznej stanowiącej uszczelnienie wykonane z impregnowanych taśm rozprężnych i/ lub taśm warstwowych paroprzepuszczalnych jak również kitami elastycznymi. Generalną zasadą uszczelnienia połączenia okna ze ścianą jest: szczelniej po stronie wewnętrznej niż po stronie zewnętrznej Przedstawione wyżej zasady wykonywania uszczelnienia i izolacji połączenia okien ze ścianą dotyczą, zarówno uszczelnienia impregnowanymi taśmami rozprężnymi, jak i kitami elastycznymi Uszczelnienie wewnętrzne Uszczelnienie wewnętrzne między ościeżnicą i ościeżem nie powinno dopuścić do przenikania pary wodnej z pomieszczenia do szczeliny między oknem a ścianą budynku, a tym samym zapobiegać wykraplaniu się pary wodnej w szczelinie wypełnionej izolacją termiczną (tj. w miejscach o temperaturze niższej od temperatury punktu rosy). Paroszczelność uszczelnienia po stronie wewnętrznej okna powinna być wyższa niż po stronie zewnętrznej, co umożliwia dyfuzję pary wodnej ze szczeliny między ościeżem a ościeżnicą na zewnątrz budynku Uszczelnienie środkowe (izolacyjne) Szczelina między ościeżnicą a ościeżem powinna być całkowicie wypełniona warstwą izolacji termicznej. Jako materiały izolacyjne mogą być stosowane poliuretanowe pianki wypełniające (zaleca się pianki dwuskładnikowe o kontrolowanym spienianiu), wełna mineralna, inne materiały (wełna szklana, korek). Pianki stosowane do wypełnienia połączeń nie mogą wchodzić w reakcje chemiczne ani wydzielać substancji szkodliwych.

26 INSTRUKCJA ITB strona 26/26 Stosowanie pianek powinno być zgodne z instrukcją fabryczną. Dotyczy to przede wszystkim temperatury otoczenia, przy której mogą być użyte, czystości wypełnianej szczeliny oraz sposobu wtryskiwania pianki (zwilżenia powierzchni celem poprawienia przyczepności). Podczas wtryskiwania pianki należy zwrócić uwagę na zwilżanie powierzchni celem poprawienia przyczepności, dokładne wypełnienie szczeliny, a jednocześnie nie można doprowadzić do odkształcenia (deformacji) ramy ościeżnicy. Jako materiały izolacyjne mogą być stosowane pianki wypełniające (zaleca się stosowanie pianek o kontrolowanym spienianiu), mineralne materiały izolacyjne (np. wełna mineralna), korek, które mają zapewnić izolację termiczną i akustyczną połączenia okna ze ścianą budynku Uszczelnienie zewnętrzne Uszczelnienie zewnętrzne między ościeżnicą a ościeżem powinno być wykonane w taki sposób, aby nie było możliwości przenikania wody opadowej do wnętrza szczeliny, a jednocześnie została zachowana paroprzepuszczalność Materiały uszczelniające Do wykonywania uszczelnień mogą być stosowane, w zależności od miejsca zastosowania, następujące materiały: folie paroszczelne i paroprzepuszczalne, impregnowane taśmy rozprężne, butylowe taśmy uszczelniające, kity trwale elastyczne (silikony neutralne), budowlane sznury dystansowe. Wymienione materiały nie mogą wchodzić w reakcje z otaczającymi je elementami i zmieniać swoich właściwości pod wpływem temperatury. Rodzaje materiałów uszczelniających i izolacyjnych stosowanych w szczelinach między oknem a ścianą zawiera tablica nr 3. Montaż bez zrealizowania uszczelnienia wszystkich trzech warstw nie jest prawidłowy, gdyż nie zapewnia szczelności. Tablica 3 Materiały uszczelniające i izolacyjne stosowane do wypełniania szczelin między oknem i ościeżem Warstwa zewnętrzna (uszczelnienie) Warstwa środkowa (izolacja termiczna) Warstwa wewnętrzna (uszczelnienie)

27 INSTRUKCJA ITB strona 27/27 Impregnowana taśma rozprężna paroprzepuszczalna Folia paroprzepuszczalna Folia elastyczna Paroprzepuszczalna Kit trwale elastyczny Pianka poliuretanowa jednoskładnikowa Pianka poliuretanowa dwuskładnikowa Wełna mineralna Folia do okien paroszczelna Kit trwale elastyczny Impregnowana taśma rozprężna paroszczelna Taśma butylowa do okien Przy wykonywaniu uszczelnień z kitów trwale elastycznych należy przestrzegać zasady, że głębokość warstwy uszczelnienia D powinna odpowiadać połowie szerokości szczeliny B, ale nie mniej niż 6mm. Ilustruje to rys. nr 18. Rys.18. Wymiary uszczelnienia z kitu trwale elastycznego Przy wykonywaniu uszczelnień z impregnowanych rozprężnych taśm paroszczelnych, odpowiednio dobranych wymiarami do wielkości szczeliny, głębokość warstwy uszczelnienia B powinna odpowiadać połowie szerokości szczeliny T. Ilustruje to rys. nr 19. Rys.19. Wymiary uszczelnienia z impregnowanych rozprężnych taśm paroszczelnych

28 INSTRUKCJA ITB strona 28/ Przykłady wykonywania uszczelnień okna Przykłady wykonywania uszczelnień zewnętrznych i wewnętrznych między ościeżnicą okna i ościeżem pokazują rys. nr Rys. 20 Uszczelnienie szczeliny między oknem i ościeżem w ścianie z ociepleniem zewnętrznym 1 - impregnowana taśma rozprężna lub taśma warstwowa paroprzepuszczalna 2 - pianka poliuretanowa lub wełna mineralna 3 - folia paroszczelna lub taśma paroszczelna Rys. 21. Uszczelnienie szczeliny między oknem bez węgarka i ościeżem 1 - impregnowana taśma rozprężna lub taśma warstwowa paroprzepuszczalna 2 - pianka poliuretanowa lub wełna mineralna 3 - folia paroszczelna lub taśma paroszczelna Rys. 22 Uszczelnienie szczeliny między oknem i ościeżem w ścianie pełnej z węgarkiem 1 - impregnowana taśma rozprężna lub taśma warstwowa paroprzepuszczalna 2 - pianka poliuretanowa lub wełna mineralna 3 - folia paroszczelna lub taśma paroszczelna 4 -silikon W przypadku okien drewniano-aluminiowych wymagane jest aby przestrzeń między ościeżnicą drewnianą a pokrywającym ją profilem aluminiowym była przewietrzana. Wynika to z ryzyka wykraplania się pary wodnej na wewnętrznej powierzchni profilu aluminiowego przy różnicy temperatury powietrza zewnętrznego i wewnątrz pomieszczeń. Przykład takiego uszczelnienia pokazuje rys. nr 23.

29 INSTRUKCJA ITB strona 29/29 Rys. 23. Przykład uszczelnienia szczeliny między oknem drewniano - aluminiowym ościeżem 1 - taśma rozprężna 2 - warstwa izolacji termicznej 3 - sznur dystansowy 4 - kit trwale elastyczny Przykłady uszczelnień okien aluminiowych ilustrują rys nr 24 i Rys.24. Przykład uszczelnienia szczeliny między oknem aluminiowym a ościeżem bez węgarka w ścianie warstwowej. 1 - folia paroszczelna 2 - warstwa izolacji termicznej 3 - impregnowana taśma rozprężna folia paroszczelna 2 - kotwa 3 - podkonstrukcja stalowa 4 - warstwa izolacji termicznej 5 - sznur dystansowy 6 - kit trwale elastyczny Rys. 25. Przykład uszczelnienia szczeliny między oknem aluminiowym i ościeżem Przykłady uszczelnień okien z profili PVC w ścianie trójwarstwowej - w nadprożu i boczne ilustrują rys. nr 26 i 27.

30 INSTRUKCJA ITB strona 30/30 Rys. 26. Przykład uszczelnienia szczeliny nadproża Rys.27. Przykład uszczelnienia szczeliny bocznej między oknem PVC i ościeżem Przykład uszczelnienia okien z profili aluminiowych w ścianie trójwarstwowej z węgarkiem z boku i w nadprożu ilustruje rys. nr 28.

31 INSTRUKCJA ITB strona 31/31 Rys. 28. Przykład uszczelnienia szczeliny nadproża okna z profili aluminiowych Uszczelnienie i wykończenie progów drzwi balkonowych Uszczelnienie progów drzwi balkonowych, ze względu na większe zagrożenie wodą niż w przypadku progów okiennych, wymaga zachowania różnicy poziomów między górną krawędzią izolacji przeciwwilgociowej płyty balkonu/tarasu a przewidywanym poziomem wykończenia powierzchni balkonu. Różnica poziomu płyty balkonu i górnej krawędzi izolacji przeciwwilgociowej wywiniętej na próg powinna w typowych rozwiązaniach wynosić 150 mm. Odstępstwo od powyższego wymogu jest możliwe w przypadku: zaprojektowania w płycie balkonu/tarasu odprowadzenia wody w pasie przylegającym do progu drzwi balkonowych lub niezależnego zabezpieczenia nad drzwiami przed wodą opadową (np. w loggiach, zadaszenia) wysokość progu zabezpieczającego 50 mm, rozwiązania specjalnego zaprojektowanego dla określonego obiektu z uwzględnieniem ułatwień dla niepełnosprawnych - wysokość progu do uzgodnienia na piśmie z inwestorem/zleceniodawcą (przed ich wykonaniem).

32 INSTRUKCJA ITB strona 32/32 Tablica 4.Wymagania dotyczące dolnego połączenia drzwi wg RAL [5] Możliwości wykonania połączenia dolnego płaszczyzna odprowadzająca wodę 150 mm Wymagania dotyczące dolnego łączenia w świetle odnośnych zaleceń Zabezpieczanie przed wodą Zamknięcia ruchomych elementów budowlanych należy zabezpieczyć w ten sposób, aby brzeg uszczelki umieszczony był we wpuście, lub aby był zaopatrzony w szynę zaciskową, albo był konstrukcyjnie odkryty. Z reguły uszczelkę umieszcza się co najmniej 150 mm ponad powierzchnią leżącej nad uszczelką okładziny (warstwa odprowadzająca wodę). odwodnienie uszczelka uszczelka 20 ewent. 25 mm odwodnienie 50 mm W wyjątkowych wypadkach możliwe jest zmniejszenie wysokości łączenia, jeżeli warunki lokalne umożliwiają w każdej chwili swobodny odpływ wody w obrębie drzwi. Taki przypadek ma miejsce, jeżeli w bezpośrednim sąsiedztwie drzwi znajdują się rynienki ściekowe lub inna możliwość odwodnienia. W takich przypadkach wysokość połączenia powinna wynosić j co najmniej 50 mm (od górnej krawędzi uszczelki lub od blachy łączącej z prowadnicą) nad powierzchnię okładziny. Ułatwienia budowlane dla ludzi niepełnosprawnych i starszych w obiektach użyteczności publicznej Zasada obowiązująca w przypadku wejść do budynków: progi i różnice poziomów nie mogą przekraczać 25 mm Mieszkania bez barier Mieszkania dla niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich. Należy zasadniczo unikać stosowania przylg drzwiowych i progów. Jeżeli ich istnienie jest technicznie uzasadnione, nie mogą przekraczać wysokości 20 mm. 150 mm np. drzwi balkonowe niezbędne dodatkowe systemy odprowadzania wody Z w/w powodów zbyt niska wysokość uszczelnienia jest czasami dopuszczalna, a nawet zalecana, przy czym w dtakim przypadku wymagane jest stosowanie dodatkowych środków, mających na celu zapobieżenie powstawaniu zniszczeń wywołanych przez wilgoć. Zachowanie zalecanej wysokości uszczelnienia nie wystarczy do zachowania szczelności łączenia. Przykłady uszczelnienia i wykończenia progów drzwi balkonowych (rozwieranych, rozwierano-uchylnych, przesuwnych) o wymiarach standardowych przedstawiają rys. nr

33 INSTRUKCJA ITB strona 33/33 Rys. 28. Przykłady uszczelnienia progu drzwi balkonowych drewnianych

34 INSTRUKCJA ITB strona 34/34 Rys. 29. Przykład uszczelnienia progu okien/drzwi balkonowych przesuwnych Rys. 30. Przykład uszczelnienia progu drzwi balkonowych z PVC z zastosowaniem poszerzenia pod kształtownikiem progowym

35 INSTRUKCJA ITB strona 35/35 Rys. 31. Przykład uszczelnienia progu drzwi balkonowych z odprowadzeniem wody opadowej Oprócz wyżej podanych przykładów stosowane są również drzwi balkonowe/tarasowe podnoszono-przesuwne, odchylno-przesuwne, harmonijkowe z progami z kształtowników aluminiowych z przekładkami termicznymi, o wymiarach znacznie przekraczających rozwiązania standardowe. Zamocowanie mechaniczne w przypadku dużych gabarytów drzwi powinno być zaprojektowane indywidualnie. Szczególną uwagę należy zwrócić na podparcie szyny jezdnej w przypadku drzwi podnoszono-przesuwnych o dużych gabarytach, które ze względu na obciążenie skrzydłami powinno być ciągłe, aby zapobiec przed ewentualnymi ugięciami profilu szyny jezdnej. Sposoby zamocowania i uszczelnienia drzwi podnoszono-przesuwnych, przesuwnych, z kształtowników aluminiowych z przekładkami termicznymi i tzw. ciepłym progiem przedstawiają rys. nr

36 INSTRUKCJA ITB strona 36/36 Rys. 32. Przekrój przez próg Rys. 33. Przekrój przez nadproże Rys. 34. Przekrój poziomy

37 INSTRUKCJA ITB strona 37/37 Rys. 35. Przykład zamocowania drzwi balkonowych w ścianie litej, ocieplanej od zewnątrz - przekrój poziomy Rys. 36. Przykład zamocowania drzwi balkonowych w ścianie litej, ocieplanej od zewnątrz - przekrój pionowy przez nadproże 3.6. Osadzenie parapetów okiennych Parapety zewnętrzne Parapet zewnętrzny niezależnie od materiału z jakiego jest wykonany powinien wystawać około mm. poza płaszczyznę ściany, lecz nie mniej niż 20 mm. Należy go dostatecznie mocno przymocować do ościeżnic z zachowaniem spadku na zewnątrz od profilu progowego ościeżnicy, a miejsca połączenia uszczelnić kitem elastycznym. Wielkość spadku powinna zapewniać odpływ wody.

38 INSTRUKCJA ITB strona 38/38 W przypadku okien z kształtowników PVC oraz okien z kształtowników aluminiowych konieczne jest wprowadzenie kołnierza parapetu pod profil progowy ościeżnicy, a w przypadku okien drewnianych - wykonania tzw. wydry w ramiaku progowym. Wywinięcie kołnierza parapetu zewnętrznego na profil ramy ościeżnicowej jest rozwiązaniem niewłaściwym, gdyż nie zapewnia szczelności połączenia przed wniknięciem wody opadowej pod ramę ościeżnicy. W przypadkach szczególnych, jak np. przy wymianie starych okien, kiedy nie można wprowadzić kołnierza parapetu pod profil progowy, należy wywinięty kołnierz parapetu przysunąć do ramy ościeżnicy i przykręcić wkrętami. Jednak w tym przypadku między kołnierzem parapetu a kształtownikiem ościeżnicy należy umieścić samoprzylepną bitumowaną taśmę rozprężną, a łby wkrętów zakryć silikonem. Przy montażu parapetów zewnętrznych należy pamiętać o nie zakrywaniu otworów odwadniających w kształtownikach progowych ościeżnicy oraz o zachowaniu spadku parapetu na zewnątrz. Połączenie boczne parapetu z ościeżem oraz w narożu (okno-mur-parapet) powinno być wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną, tzn. powinna być zapewniona ciągłość uszczelnienia. Przy montażu parapetów z blachy należy uwzględniać: zmianę wymiarów pod wpływem temperatury (styki dylatacyjne powinny być rozmieszczane co 2500 mm), podparcie i zabezpieczenie parapetu przed podrywaniem do góry przez wiatr, wytłumienie odgłosów padającego deszczu połączenia końcowe parapetów z ościeżem należy ustalać w zależności od konkretnego rozwiązania elewacji. W przypadku wykonywaniu parapetów z kamienia lub elementów ceramicznych należy układać izolację przeciwwilgociową w sposób analogiczny do progów drzwi balkonowych, omówionych w p Położenie takich parapetów - podłożenie płytek pod ramę ościeżnicy, nie może być ścisłe - musi być pozostawiony luz dylatacyjny na rozszerzalność ram [szczególnie w przypadku okien z PVC]. Przykłady poprawnego zamocowania parapetów zewnętrznych według rozwiązań różnych systemów pokazują rys. nr

39 INSTRUKCJA ITB strona 39/ parapet aluminiowy, 2 - fartuch uszczelniający z EPDM, 3 - warstwa izolacji termicznej, 4 - kit trwale elastyczny np. silikon, 5 taśma paroszczelna Rys. 37. Przykłady zamocowania parapetu zewnętrznego i wewnętrznego do okna z kształtowników PVC Rys. 38. Przykłady zamocowania parapetu zewnętrznego i wewnętrznego do okna z kształtowników aluminiowych

40 INSTRUKCJA ITB strona 40/40 Rys.39. Przykłady zamocowania parapetu zewnętrznego do okna drewnianego a) ściana nieotynkowana, b) otynkowana, c) ściana z ociepleniem zewnętrznym

41 INSTRUKCJA ITB strona 41/41 Sposób bocznego uszczelnienia parapetu zewnętrznego na styku z ościeżem przedstawia rys. nr 40. Rys. 40 Przykłady uszczelnienia parapetu zewnętrznego na styku z ościeżem

42 INSTRUKCJA ITB strona 42/ Parapety wewnętrzne Parapety wewnętrzne powinny być osadzone w dolnej części okna po wcześniejszym wykonaniu uszczelnienia po stronie wewnętrznej styku ramy ościeżnicy z ościeżem za pośrednictwem folii/taśmy paroszczelnej. Płaszczyzna styku parapetu z wrębem ościeżnicy powinna być tak uszczelniona, aby nie dopuścić do penetracji wody i pary wodnej w połączenie. Przykłady osadzenia parapetów okien drewnianych pokazano na rys. nr 41. Rys. 41. Przykłady zamocowania parapetu wewnętrznego do okna drewnianego W przypadku okien z kształtowników PVC lub aluminiowych przykładowe rozwiązanie styku czołowego parapetu wewnętrznego z kształtownikiem ościeżnicowym (z i bez wrębu) przedstawiają rys. nr 42 i 43. Rys. 42. Przykład zamocowania parapetu wewnętrznego do okna PVC

43 INSTRUKCJA ITB strona 43/43 Rys. 43. Przykład zamocowania parapetu wewnętrznego do okna aluminiowego 3.7. Łączenie okien w zestawy b Zestawy poziome Połączenia okien drewnianych lub okien i drzwi balkonowych mogą być wykonane na obce pióro osadzone we wrębach stojaków ościeżnic na całej wysokości, uszczelnione kitem silikonowym i skręcane za pośrednictwem wkrętów o rozstawie nie większym niż 800 mm. Połączenia takie pokazano na rys Ościeżnice okien i drzwi balkonowych mogą być również łączone przy zastosowaniu pośredniego elementu poszerzającego lub słupka. Rys. 44a. Połączenie w poziomie okien drewnianych - w jednej płaszczyźnie

44 INSTRUKCJA ITB strona 44/44 Rys. 44b. Połączenie w poziomie okien drewnianych - kąt łamany Rys. 45. Połączenie w poziomie okien i drzwi balkonowych drewnianych: a) widok połączenia okna z drzwiami balkonowymi, b) przekrój poziomy, c) przekrój poziomy przez połączenie ze słupkiem wzmacniającym Połączenie okien drewniano-aluminiowych z zastosowaniem elementu pośredniego między oknami przedstawia rys. nr 46.

45 INSTRUKCJA ITB strona 45/45 Rys. 46 Połączenie okien/drzwi balkonowych drewniano-aluminiowych Połączenie okien z kształtowników PVC w zestawie poziomym [pionowym] wymaga zamocowania dodatkowego elementu między ościeżnicami i uszczelnienia stykających się elementów. Stosowane są połączenia zlicowane i niezlicowane. Przykłady połączenia okien PVC - na podstawie rozwiązania szczegółowego wg dokumentacji systemowej - przedstawiają rys. nr 47a b. Rys. 47a. Przykład połączenia okien z kształtowników PVC Rys. 47b. Przykład połączenia okien z kształtowników PVC

46 INSTRUKCJA ITB strona 46/46 Przykłady połączenia okien aluminiowych przedstawia rys. nr 48. Rys. 48 Przykład połączenia okien z kształtowników aluminiowych Zestawy pionowe Połączenie okien w zestawie pionowym wymaga zamocowania dodatkowego poziomego elementu między ościeżnicami stykających się okien. wypadają Przykłady elementów łączonych w poziomie wg rozwiązania szczegółowego okien PVC, przedstawia rys. 48. Połączenie pionowe okien drewnianych przedstawia rys. nr 49. Rys. 49. Przykład połączenia okien z PVC w zestawie pionowym 1- impregnowana taśma rozprężna, 2 - kształtownik PVC wzmocniony kształtownikiem aluminiowym

47 INSTRUKCJA ITB strona 47/47 Rys. 50. Przykładowe połączenie okien i drzwi balkonowych w zestawie pionowym: a) połączenie wkrętami z listwą łączącą, b) połączenie wkrętami, c) połączenie wkrętami z kształtownikiem wzmacniającym Połączenia okien w zestawy należy projektować indywidualnie w zależności od warunków, w jakich mają być zamontowane. Uwzględnić należy wymagania dotyczące statyki konstrukcji (odporność na parcie i ssanie wiatru) i rozszerzalności termicznej poszczególnych elementów łączonych okien. W zależności od wymienionych wymagań należy odpowiednio dobrać rodzaj łączników służących do ich łączenia. Elementy te mogą być skręcane na sztywno, przy zapewnieniu im pewnego luzu Mocowanie skrzynek rolet okiennych Rolety nie stanowią części składowych okien i dlatego w niniejszej instrukcji omówiono jedynie zagadnienia związane z ich montażem w ościeżu okna / drzwi balkonowych i połączeniem ościeżnicy ze skrzynką roletową. Jeżeli okna są montowane w połączeniu ze skrzynkami do rolet, niezależnie od konstrukcji skrzynki (nasadzana lub w nadprożu), należy przeprowadzić dodatkowe obliczenia statyczne, traktując górny poziomy profil ościeżnicy jako jednostronnie obciążony. Wzmocnienia statyczne przy nakładanych skrzynkach roletowych w zależności od rozwiązania konstrukcyjnego występują w postaci: wzmocnień w ramie, wzmocnień w ramie i w skrzynce, wzmocnień w ramie i skrzynce i dodatkowym poszerzeniu.

48 INSTRUKCJA ITB strona 48/48 Istotnym miejscem ze względu szczelność na wodę opadową jest górne połączenie skrzynki roletowej z ościeżem oraz połączenie górnego profilu ościeżnicowego ze skrzynką. Na rysunku 50 pokazano miejsca uszczelnień połączenia skrzynki roletowej z ościeżem (w nadprożu). Zwraca się uwagę, że przy wykonywaniu uszczelnień skrzynki roletowej należy przestrzegać zasady takiej samej jak przy montażu okien: szczelniej po stronie wewnętrznej niż po stronie zewnętrznej. Rys. 51 Połączenie okna ze skrzynką roletową montowaną w ościeżu bez węgarka Rys. 52 Połączenie okna ze skrzynką roletową montowaną w ościeżu z węgarkiem

49 INSTRUKCJA ITB strona 49/49 4. ODBIÓR ROBÓT MONTAŻOWYCH Montażysta powinien sporządzić Raport z odbioru poszczególnych faz robót montażowych. Zakres ocenianych parametrów podano niżej Odbiór robót budowlanych przed rozpoczęciem montażu okien i drzwi balkonowych Wbudowywanie okien i drzwi balkonowych powinno odbywać się po zakończeniu większości robót mokrych (tynki, posadzki). Dotyczy to okien wszystkich rodzajów, tj. okien aluminiowych (szczególnie z powłokami anodowymi), okien drewnianych i z kształtowników PVC. Osadzenie okien przed zakończeniem robót mokrych jest możliwe przy zapewnieniu odpowiednich warunków cieplno-wilgotnościowych w pomieszczeniach. W przypadku okien drewnianych, nie należy dopuścić do ich zawilgocenia na skutek dużej wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniach (kondensacji pary wodnej na elementach okien). Wymagane jest sprawdzenie stanu wilgotności powietrza i zapewnienie systematycznego wietrzenia pomieszczeń. W ścianach z ociepleniem zewnętrznym okna i drzwi balkonowe powinny być wbudowywane przed wykonaniem ocieplenia. Przed przystąpieniem do montażu okien w budynkach nowych należy sprawdzić: wymiary otworów okiennych i porównać je z wymiarami okien podanymi w dokumentacji budynku, rodzaj ościeża (z węgarkiem, bez węgarka), płaskość i pionowość ścian, stan wykończenia ościeży okiennych, w przypadku wbudowywania okien po wykonaniu tynków. Przed przystąpieniem do wymiany okien w istniejących budynkach należy: dokonać obmiaru otworu okiennego z natury, określić rodzaj ściany zewnętrznej budynku (pełna, warstwowa z ociepleniem środkowym lub ociepleniem zewnętrznym) określić rodzaj ościeża (z węgarkiem, bez węgarka), określić stan techniczny ściany oraz konieczność wykonania napraw ościeży, węgarków i progów, ustalić, czy istniejący parapet zewnętrzny i wewnętrzny będzie wymieniany,